Proteinleri Ne Kadar Tanıyorsunuz?

   Protein kelimesi yunanca “birinci derecede önemli ” demek olan “Proteios” kelimesinden türemektedir.Proteinler canlılığın esasını teşkil eden en önemli organik bileşiklerdir.Sudan sonra hücrelerde bulunan en büyük ve karmaşık yapılı moleküllerdir.Proteinler  vücutta depo edilemezler.Bu nedenle besinlerle her gün belirli miktarda alınmalıdır.

      Proteinler DNA şifresine göre sentezlendiğinden dolayı her canlının protein yapısı kendine özgüdür.Canlılardaki DNA’ların farklı bilgiler taşıması ve buna bağlı olarak da protein sentezinde kullanılan aminoasit sayısının,sırasının ve çeşidinin farklı olması farklı canlılara ait proteinlerin birbirinden farklı olmasına neden olur.Proteinler hücrenin RİBOZOM organelinde sentezlenirler.Proteinler uzun süreli açlıklarda enerji verici olarak kullanılırlar fakat proteinlerin onarımı geri yapılmaz ise ölümcül sonuçlar ortaya çıkarabilir.Proteinler kimyasal yapılarında Karbon,Hidrojen,Oksijen ve Azot (C,H,O,N) bulundururlar.

      Proteinlerin yapı taşları(monomerleri) AminoAsitlerdir(aa).Bir AminoAsit’in yapısında, temel bir C atomuna bağlı olan amino grubu (-NH2), karboksil grubu (-COOH),hidrojen grubu (H) ve radikal grup (R) bulunur.AminoAsitler birbirlerine PEPTİT bağları ile bağlanırlar.İki amino asitin biri karboksil grubundan ikinci aminoasitin amino grubuna bağlanırlar.Peptit bağı oluşumuna peptitleşme adı verilmektedir.

Proteinlerin Canlılar İçin Önemi

  1)     Vücut dokularının onarım ve yapımında kullanılırlar. Organizmanın kuru ağırlığının %50’si, hücre zarı yapısının %50-60’ı proteindir.

   2)     Enzim, hormon gibi yaşamsal faaliyetleri düzenleyen moleküllerin yapısına katılırlar.

   3)     Kas, kıkırdak, kemik gibi dokuların yapısına katılırlar.

   4)     Kanın pıhtılaşmasında rol oynarlar.

  5)     Vücuttaki asit-baz dengesini korurlar.Çünkü amfoterik özellik içerirler yani kuvvetli asitlere karşı baz, kuvvetli bazlara karşı asit özelliğindedirler.

   6)     Alyuvarlarda hemoglobin O2 ve CO2 taşınmasını sağlar.

   7)     Vücuttaki bağışıklığın sağlanmasında rol oynarlar.

   8)     Kasların kasılmasını sağlayan aktin ve miyozin iplikcikler protein yapıdadırlar.